پمپهای هیدرولیک یا پمپهای جابجایی مثبت، دستگاههای مکانیکی هستند که با ایجاد جریان و فشار در سیال هیدرولیک، نیروی مکانیکی را به انرژی هیدرولیک تبدیل میکنند. این پمپها به صورت عمده در سیستمهای هیدرولیک برای تأمین نیروی لازم برای کاربردهای مختلف مانند بلند کردن اجسام سنگین، تأمین انرژی سیلندرهای هیدرولیک و اجرای موتورهای هیدرولیک به کار میروند.
انتخاب نوع پمپ به ویژگیها و الزامات کاربردی وابسته است، از جمله سرعت جریان، فشار، و راندمان سیستم. نگهداری و انتخاب صحیح پمپهای هیدرولیک برای اطمینان از عملکرد قابل اعتماد و کارآمد سیستمهای هیدرولیک بسیار حائز اهمیت است.
پمپهای هیدرولیک معمولاً از سه نوع اصلی جابجایی استفاده میکنند: پمپهای پیستونی، پمپهای پره ای (کارتریجی) و پمپهای دندهای. هرکدام از این انواع پمپها ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند.
1. **پمپهای پیستونی:**
- این نوع پمپها از پیستونهای رفت و برگشتی برای جابجایی سیال استفاده میکنند.
- معمولاً در کاربردهایی که به فشار و دبی بالا نیاز دارند، مانند محیطهای صنعتی و کشاورزی، به کار میروند.
- دو نوع پمپ پیستونی محوری و شعاعی وجود دارد، که در سیستمهای هیدرولیک دبی متغیر و ثابت مورد استفاده قرار میگیرند.
- از مزایای آنها میتوان به فشار بالا و قابل تعمیر بودن اشاره کرد.
2. **پمپهای پره ای (کارتریجی):**
- این نوع پمپها از پرههای کشویی برای جابجایی سیال استفاده میکنند.
- معمولاً در کاربردهایی با دبی متوسط تا زیاد و فشارهای کم تا متوسط، مانند سیستمهای فرمان برقی خودرو و بالابرهای هیدرولیک، به کار میروند.
- از جمله ویژگیهای آنها میتوان به عملکرد بیصدا و جریان روان اشاره کرد.
3. **پمپهای دندهای:**
- این نوع پمپها از دندهها برای حرکت سیال در سیستم استفاده میکنند.
- معمولاً در کاربردهایی که نیاز به دبی متوسط و فشار کم تا متوسط دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
- از معایب آنها میتوان به صدای زیاد و ندا